Als onderdeel van het aanbestedingstraject van Gasunie doet MapXact een examen. Vijf locaties, vijf grondsoorten en vijf verschillende omstandigheden. Hoe presteert de grondradar? Hoewel MapXact helaas niet op alle onderdelen boven de acht scoort en daarom niet slaagt, zijn de resultaten veelbelovend. Waarom slaagt het in de ene grondsoort glansrijk? En waarom gaat het in een andere grondsoort wat minder goed?
Na twee jaar ontwikkelen, dient MapXact een examen te halen als onderdeel van het aanbestedingstraject van Gasunie. Dit examen werd afgenomen door het gerenommeerde instituut DNV-GLD. De grondradar diende hiervoor te voldoen aan een aantal eisen om te slagen. Zo moet het karretje in een bodemonderzoek alle grondsoorten alle kabels en leidingen detecteren en moet het materiaal (metaal of niet-metaal) en diameter herkennen. De grondradar dient daarnaast goed te kunnen positioneren (XYZ-coördinaat bepalen) en een hellingproef volstaan.
De grondsoorten van Nederlandse bodem
De Nederlandse bodem bestaat uit vijf verschillende grondsoorten, namelijk klei, zavel, löss, veen en zand. Iedere grondsoort heeft zijn eigen kenmerken en eigenschappen. De manier hoe de grondradar omgaat met deze grondsoorten en hier vervolgens data uithaalt, verschilt.
Het examen
De grondradar onderzoekt de vijf vooraf aangewezen locaties van Gasunie. In de grondsoorten zand, veen en zavel zijn de resultaten van de grondradar grandioos. Op de locaties Lemelerveld, Follega en Ommen vindt MapXact alle kabels en leidingen met daarbij de juiste diepten. In Delfzijl en Simpelveld, waar de grondsoorten klei en löss zijn, vindt de grondradar veel, maar niet alles en slaagt daarom niet. MapXact heeft op deze locaties niet het vereiste minimale rapportcijfer acht gehaald.
Topresultaten in zavel en zand
In zavel en zand zijn de resultaten van de grondradar optimaal. Hoe komt dat? Zand en zavel zijn de grondsoorten met de grootste korrels. Ze bieden de minste weerstand en voeren gemakkelijk water af. Daarnaast nemen ze de minste metalen op. MapXact kan in zand en zavel tot drie meter diepte kijken en tijdens het examen precies in 3D intekenen waar de kabels en leidingen in deze grondsoorten liggen.
Metaal en zout verslechteren het signaal
In löss en klei behaalt MapXact aardige resultaten; hele leidingstraten zijn gedetecteerd, maar niet alle leidingen. Het moet nog beter. Deze grondsoorten hebben een veel fijnere structuur dan zand en zavel. Ze bevatten daarnaast veel metalen en zout. Deze materialen vernietigen de elektromagnetische golven die de grondradar naar beneden stuurt. De golven kunnen soms niet verder de grond in, maar worden teruggekaatst. De afgelopen honderden jaren hebben deze grondsoorten veel tijd gehad om onzuiverheden, zoals zout en metalen in zich op te nemen. Die onzuiverheden beperken helaas het zicht in de ondergrond.
Zand als toplaag
Hoewel Nederland is opgebouwd uit vijf basis grondsoorten, zien we dat de bovenlaag in stedelijke gebieden voornamelijk bestaat uit zand. In deze gebieden liggen de meeste kabels en leidingen. Zo hebben zelfs klei-ondergronden vaak een bovenlaag van zand. De grondradar kijkt door deze toplaag van zand heen. Gasunie is één van de weinige netbeheerders die diepe leidingen heeft in de klei, veen en löss. Deze hogedruk leidingen liggen voor een groot deel in de niet-stedelijke gebieden en weilanden van ons land. Drie van de examenlocaties van Gasunie bevonden zich in de dunbevolkte gebieden in het veen, klei en löss. De leidingen lopen tot de stadsrand, waar andere netbeheerders het weer overnemen op lage druk. Hier komen de leidingen over het algemeen weer terug in de toplaag van zand.
Hoe is de bodem van Nederland opgebouwd?
Vanuit het ministerie van BZK is de Basisregistratie Ondergrond (BRO) opgezet. BRO bevat veel nuttige informatie over hoe de bodem van Nederland is opgebouwd. Het platform wordt steeds verder uitgebreid met kaartlagen, zoals grondwaterstand, laagopbouw, boorinformatie. BRO biedt de handige mogelijkheid om in één platform alle bodeminformatie van Nederland voorhanden te hebben.
Weersomstandigheden hebben invloed
Het examen is in de herfst afgenomen. Er viel op dat moment veel regen. MapXact heeft een week later na het examen op de locatie Simpelveld hetzelfde stuk grond gemeten. Nu was het droog. Het resultaat? De Gasunie leiding die in eerste instantie niet gevonden was, werd nu wel gevonden. Dit geeft aan dat niet alleen de grondsoort, maar ook de weersomstandigheden invloed hebben op de grondradarresultaten. Vooral de grondsoorten veen, löss en klei hebben moeite met het afvoeren van water. Dit verstoort het signaal van de grondradar. Het resultaat is te vergelijken met het gebruik van mistlampen van de auto. Als je de koplampen van een auto aanzet in de mist, wordt het juist lastiger om verder te zien. Het zicht wordt geblokkeerd, vanwege de dichtheid van de mist. Bij een heldere hemel kun je met koplampen juist verder kijken. De dichtheid van de grondsoort beperkt het zicht.
Wat kan MapXact voor u betekenen?
Meer weten of hulp nodig bij het in beeld brengen van de ondergrond? Neem geheel vrijblijvend contact op via onderstaand formulier.